Υπόθεση Πατσίφικο και ο Ναυτικός αποκλεισμός της Ελλάδας

Η Υπόθεση Πατσίφικο ήταν μια διπλωματική και πολιτική κρίση μεταξύ Ελλάδας και Βρετανίας το 1849-1850 που ανέκυψε με αφορμή την επίθεση το 1849 του αθηναϊκού όχλου κατά της περιουσίας του βρετανικής υπηκοότητας Εβραίου Δον Πατσίφικο, προξένου της Πορτογαλίας.

Η κυβέρνηση είχε απαγορεύσει τη χρονιά εκείνη για πρώτη φορά το «κάψιμο του Εβραίου» ή του «Ιούδα», έθιμο της Αναστάσεως κατά το οποίο έκαιγαν αχυρένιο ομοίωμα Εβραίου.
Με αφορμή την απαγόρευση αυτήν όχλος επιτέθηκε στον Εβραίο Δον Πατσίφικο, εισέβαλε στο σπίτι του και προξένησε καταστροφές.

Ο Πατσίφικο ζήτησε υπέρογκο ποσό ως αποζημίωση από το ελληνικό κράτος αλλά δεν ικανοποιήθηκε και τότε στράφηκε στη βρετανική κυβέρνηση.

Η υπέρμετρη αντίδραση της Βρετανίας, που κορυφώθηκε με τον ναυτικό αποκλεισμό της χώρας από το Βρετανικό Ναυτικό το 1850 και την κατάσχεση ελληνικών πλοίων στο Αιγαίο, ώστε να αναγκαστεί η Ελλάδα να καταβάλει αποζημίωση, αποτελεί πρωτοφανή στην ιστορία των διεθνών σχέσεων αναίτια επίδειξη ισχύος και αμφισβήτηση της κυριαρχίας κυρίαρχου κράτους και έχει παραμείνει κλασικό παράδειγμα στρατηγικής καταναγκασμού μέσω της «διπλωματίας της κανονιοφόρου».

Η κρίση έληξε ύστερα από παρέμβαση των άλλων δύο προστάτιδων δυνάμεων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους, της Γαλλίας και της Ρωσίας και αφού η Ελλάδα δέχτηκε ισχυρό οικονομικό πλήγμα.
Ο βρετανικός ναυτικός αποκλεισμός έμεινε στην ιστορία ως Παρκερικά, από το όνομα του Βρετανού ναυάρχου Ουίλιαμ Πάρκερ.

Παρκερικά ή Πατσιφικά ή Υπόθεση Πατσίφικο (όρος που δόθηκε από την γαλλική διπλωματία, κατά το υπόθεση Ντρέιφους), ονομάσθηκαν, από τους Έλληνες, τα υπέρογκα ενάντια της Ελλάδας πιεστικά εκ μέρους της Αγγλίας μέτρα (ναυτικός αποκλεισμός, απαγόρευση καταπόπλων πλοίων, με κίνδυνο κατάσχεσης αυτών κ.λπ.) που λήφθηκαν τον Ιανουάριο του 1850, εξ αφορμής επεισοδίου που σημειώθηκε στην Αθήνα σε βάρος του Ισπανοεβραίου και Άγγλου υπηκόου Δαυίδ Πατσίφικο, πρώην Προξένου της Πορτογαλίας και στη συνέχεια τοκογλύφου.

Η ονομασία προήλθε από το όνομα του Άγγλου ναυάρχου Ουίλιαμ Πάρκερ, που εφάρμοσε τα μέτρα αυτά, κατά διαταγή του τότε υπουργού των Εξωτερικών της Αγγλίας Πάλμερστον, ώστε να αναγκαστεί η Ελλάδα να καταβάλει την εξαιρετικά υπέρογκη αποζημίωση.

Γεγονός όμως υπήρξε ότι έναντι των μέτρων εκείνων πάντες οι Έλληνες από του Βασιλέως μέχρι και του τελευταίου εργάτη επέδειξαν γενναία ψυχραιμία και οι δε πληγέντες από τα μέτρα αυτά, κυρίως έμποροι και ναυτιλόμενοι στον Πειραιά, τάχθηκαν όλοι στο πλευρό της ελληνικής Κυβέρνησης, επιδοκιμάζοντας την στάση της.

Τελικά μετά από διπλωματικά επεισόδια μεταξύ Γαλλίας και Αγγλίας και την παρέμβαση της Ρωσίας ο ναυτικός αποκλεισμός ήρθη στις 15 Απριλίου του 1850, οπότε και το ζήτημα της αποζημίωσης του Πατσίφικο παραπέμφθηκε σε διεθνή διαιτησία.